دورکاری و شرایط دورکاری در مشاغل مختلف
دورکاری به نوعی از مشاغل گفته میشود که خارج از محیط اداری سنتی انجام می‌شوند. به‌طور معمول، این روش کار در خانه یا راه دور نیز نامیده میشود. مفهوم دورکاری این است که کارکنان می‌توانند بدون آنکه نیاز باشد که هر روز به دفتر رسمی کارشان رفت‌وآمد داشته باشند، پروژه‌ها و کارها را با موفقیت انجام دهند. سطوح مختلفی برای فرصت‌های اشتغال از راه دور وجود دارند، اما هریک از آنها مزایای انعطاف‌پذیری شغلی را برای زندگی حرفه‌ای و شخصی کارکنان فراهم می‌کنند.
انواع دورکاری
دورکاری به ۳ دسته کلی تقسیم میشود که عبارت‌اند از:
در این نوع دورکاری، پرسنل به‌صورت کاملا تماموقت برای شرکتی کار می‌کنند که دفتر کاری سنتی دارد. پرسنل دورکار از دستمزد مشخصی برخوردارند. شرکت نیز معمولا پرسنل دورکار زیادی دارد و به‌منظور پشتیبانی از آنان، از ساختار مناسبی برخوردار است.
این موضوع به برقراری ارتباطات مفید و همچنین افزایش بهره‌وری شرکت کمک می‌کند؛ چراکه در این نوع دورکاری پرسنل می‌توانند به‌طور عادی، در هر نقطه از کشور و حتی گاهی در هر نقطه از جهان زندگی کنند و در عین حال، به کسب درآمد و انجام وظایف خود در شرکت بپردازند. برخی از مشاغل رایج که می‌توان آنها را به‌صورت کاملا دورکاری انجام داد:
- بازاریابی دیجیتال
- کپی‌رایتینگ و تولید محتوا
- طراحی وب یا طراحی گرافیک
- ترجمه
- مدیریت خدمات مشتریان
- توسعه نرم‌افزار
- مدیریت شبکه‌های اجتماعی
- آموزش آنلاین
- حسابداری
- دستیاری مجازی
این نوع دورکاری، قابلیت اشتغال انعطاف‌پذیر به همراه برنامه کاری معین، همچنین امکان انجام کار در دفتر کار شرکت یا حتی هر دو را برای پرسنل فراهم می‌کند. به‌طور معمول، شغل انعطاف‌پذیر، یک موقعیت شغلی تمام وقت در داخل شرکت است که فرصت دورکاری یا ارتباط از راه دور را به‌مدت حداقل یک بار در هفته برای پرسنل شرکت موردنظر به وجود می‌آورد.
بعضی از اوقات، سازمان‌ها نیز به پرسنلشان اجازه میدهند تا بر اساس مدت‌زمان موردنیازشان برای انجام کار، میزان موفقیت شغلی آنها و همچنین امکان انجام کار به‌صورت دورکاری، کار خود را از راه دور انجام دهند.
برخی از مشاغل رایج که می‌توان آنها را به‌صورت مشاغل انعطاف‌پذیر ارائه داد:
- کامپیوتر و آی‌تی
- فروش و بازاریابی
- بهداشت و درمان
- توسعه نرم‌افزار
- مدیریت پروژه
- مدیریت امور مشتریان
- حسابداری و امور مالی
- آموزش‌وپرورش
- خدمات مشتری
فریلنسر فردی است که یک حرفه و تخصص دارد و به صورت پروژه ای و آزاد برای دیگران کار می‌کند. بسیاری از فریلنسرها علاوه بر انجام کارهای تماموقت روزانه یا پاره‌وقت خود، کارهای فریلنسری را نیز انجام میدهند.
برخی از آنان نیز به‌دنبال راه‌اندازی کسب‌وکار جانبی خود در کنار شغل تمام‌وقتشان هستند. گروهی دیگر نیز تصمیم می‌گیرند که برای انجام برخی از پروژه‌های موردعلاقه خود یا با هدف کسب درآمد بیشتر، به‌عنوان فریلنسر فعالیت کنند. رایج‌ترین زمینه‌های فریلنسری در بازار کار کنونی عبارت‌اند از:
- بازاریابی دیجیتال
- مدیریت شبکه‌های اجتماعی
- مشاوره
- خدمات طراحی
- برنامه‌نویسی
- نویسندگی و ویراستاری
مزایای دورکاری
مزایای دورکاری از سه جنبه مورد توجه است:
مزایای فردی، مزایای سازمانی (برای کارفرما) ، مزایای اجتماعی
کاهش در هزینه ها و زمان مسافرت
کاملا مشخص است که این مزیت برای بعضی دورکاران، اساسی ترین انگیزش است، زیرا موجب می شود در مکانی که ترجیح میدهند زندگی کنند و از هزینه رفت و آمد، اضطرابات ناشی از رفت و آمد، و زمان صرف شده کاسته شود. همچنین به دلیل رضایت شغلی، بعضی از دور کاران در مدت زمان کوتاه تر، کار بیشتری انجام میدهند.
بهبود فرصت های کاری
در دورکاری، فرصت های کاری تنها به مشاغلی که فاصله محل انجام آنها با خانه کارکنان از لحاظ رفت و آمد معقول باشد محدود نمی شوند؛ به عبارتی می توان بدون رفت و آمد، برای سازمان های مختلفی کار را از راه دور انجام داد.
توازن بهتر بین زندگی و کار
اگر چه فرد دور کار ممکن است ساعات بیشتری را صرف انجام کار بکند، ولی باز هم می تواند اوقات بیشتری را با خانواده خود بگذراند. او می تواند آزادانه کار کند و کسری پرداختی های مربوط به کارش را با بعضی مزایای دیگر جایگزین نماید.
انعطاف در ساعات کار
یک نگرش منعطف به ساعات کار، اغلب با یک برنامه دورکاری موفقیت آمیز همراه است. هر کس یک آهنگ روزانه شخصی دارد: بعضی ها بیشتر در اوایل صبح نشاط و خلاقیت دارند و بعضی ها در آخر شب. یک نگرش منعطف در دور کاری به معنای آزادی فرد در آغاز کردن و پایان دادن کار، به هر شکلی که بهتر می داند، می باشد.
ایجاد کار برای معلولان
افرادی که معلولیت های جسمانی دارند و امکان رفت و آمد ندارند یا نمی توانند به صورت تمام وقت در جایی کار کنند، به این طریق می توانند مشغول به کارشوند.
- مزایای سازمانی برای کارفرما
کاهش هزینه های اضافی
به دلیل این که می توان کار را در هر جایی که مهارت متناسب وجود دارد، با کمترین هزینه انجام داد، از هزینه های مربوط به سرمایش، گرمایش، تعمیرات، حفاظت، فضا، و ... جلوگیری می شود.
بهره وری بیشتر
- کاهش حواس پرتی (مثل صحبت های اداری و شایعات، مزاحمت های همکاران، و دیگر سروصداها وجود ندارد)
- کاهش در زمان رفت و آمد (زمان رفت و آمد به زمان کاری تبدیل میشود)
- کاهش غیبت
- افزایش انعطاف پذیری (کارکنان دور کار از انعطاف بیشتری برخوردارند)
حفظ مهارت های کمیاب
یکی از ویژگی های دورکاری، شیوه به کارگیری کارکنان دارای مهارت های کمیاب برای انجام کار است. چون حتی در دوره رکود هم یقینا با کمبود بعضی مهارتها روبه روییم، با دورکاری می توان افراد را در مشاغلی که دچار کمبود مهارت هستند، یا کسانی را که مهارت های ویژه دارند و به صورت مرسوم نمی توان آنان را استخدام کرد، به کار گرفت.
برگشت پذیری (بهبود پذیری)
سازمان هایی که از دورکاری استفاده مؤثر می کنند در مواجهه با اتفاقات خارجی (اعتصابات، حمل و نقل، دگرگونی آب وهواء اعمال تروریستی یا سوانح طبیعی) توان برگشت پذیری بیشتری دارند؛ یعنی نسبت به سازمانی که به شکل مرسوم کار می کند و تمام منابع را در یک واحد فیزیکی یا سازمانی گرد می آورد، خیلی زودتر می توانند به ارائه خدمت بپردازند.
افزایش خدمات مشتریان خدمات مشتری را می توان فراتر از کار روزانه یا هفتگی، بدون دریافت هزینه اضافی افزایش داد؛ به عبارت دیگر، در سریع ترین زمان ممکن، خدمات و اطلاعات به مشتری ارائه می شود.
کاهش حجم ترافیک
کاملا روشن است که در مناطق پر رفت و آمد وقتی درصدی از رفت و آمد کنندگان در تعطیلی هستند، مقدار زیادی از جریان های ترافیکی کم می شود. دورکاران نیز معمولا زمانی رفت و آمد می کنند که ترافیک کمتری وجود دارد.
کاهش آلودگی
وقتی که مسافرت های بین شهری کاهش یابد، آلودگی نیز کاهش می یابد؛ زیرا مصرف سوخت و همچنین سروصدا کمتر می شود.
فرصت های کاری وسیع تر
دورکاری افراد را قادر می سازد که در هر منطقه یا فاصله ای که باشند بتوانند از فرصت های کاری موجود در دیگر مناطق و حتی کشورهای دیگر نیز بهرهببرند.
امکان دسترسی به کار برای افراد با مشکلات ویژه
دورکاری امکان دسترسی به آموزش، تعاملات اجتماعی و خصوصا کار را برای افرادی که مشکلات ویژه دارند (مثل معلولان، والدینی که باید به خاطر بچه ها در خانه بمانند، پرستاران افراد مسن و بیمار، و ...) فراهم می کند.
موانع دورکاری
همان طور که در قسمت های قبلی اشاره شد، دورکاری دارای مزایای فراوانی برای فرد، سازمان (کارفرما) و جامعه می باشد. اما دسترسی به این مزایا به سادگی امکان پذیر نیست، مگر این که بتوانیم بر موانع موجود غلبه کنیم. از جمله این موانع عبارت اند از:
- مشکلات نظارت بر کارمندی که نمی توان دید چگونه کار می کند
- ترس از انزوای اجتماعی کارمند؛
- نیاز به برنامه ریزی دقیق، ضرورت توجه به فناوری، به موضوعات قانونی، به انتخاب مدیران، دورکاران، و به آموزش
- آماده نبودن سازمان برای انجام تغییرات فرهنگی در سازمان
- هزینه های مالی اضافی برای تهیه تجهیزات دورکاری (مانند رایانه، ارتباط اینترنتی، و ...)
بی اعتمادی به کارکنان
برای انتخاب فرصت های شغلی دورکاری به سامانه جذب و استخدام کارگزینی آنلاین مراجعه فرماییدبزای